Verandert corona blijvend ons gedrag?

Dat ligt eraan. Gedrag komt tot stand als gevolg van de situatie: de interactie tussen een doelgroep, hun omgeving, en organisaties die hun gedrag willen sturen. De doelgroep zelf verandert niet zomaar in een relatief korte tijd. Of ons gedrag na corona blijvend verandert, ligt er dus aan of onze omgeving en organisaties blijvend veranderen. Pas als dat zo is, verandert ook op lange termijn ons gedrag. Maar dat gebeurt niet zomaar. Sterker nog, zoals we het nu zien, is de kans groot dat we binnen no time weer in onze oude gewoontes zullen vervallen.

Knoppen + Situatie = Gedrag

Door duizenden jaren aan evolutie zijn mensen voorgeprogrammeerd met allerlei knoppen in hun hoofd. Afhankelijk van hoe die knoppen ingedrukt worden door de situatie, laten mensen bepaald gedrag zien. Tienduizend jaar geleden was dat heel handig, omdat het ons hielp met overleven. Maar de situatie verandert veel sneller dan dat de knoppen in ons hoofd zich kunnen aanpassen. En als de situatie de knoppen in ons hoofd niet op de juiste manier raakt, vertonen we soms gedrag dat niet logisch of zelfs ongewenst is.

Gedrag tijdens corona

Zeker op het moment dat de coronapandemie uitbrak, zagen we een hele snelle verandering in de situatie. De knoppen in ons hoofd worden daardoor op een andere manier ingedrukt. Overal staan desinfectiepompjes en hangen borden met de vraag om afstand te houden. Daarnaast is de boodschap van vrijwel elke organisatie hetzelfde: werk thuis, was je handen, houd afstand, draag een mondkapje. Omdat de omgeving en de boodschap vanuit organisaties op dit moment anders is, is ook ons gedrag anders.

Toch blijven de oeroude knoppen in ons hoofd nog wel van invloed. En die zitten ons bij het houden aan de maatregelen soms behoorlijk dwars. Zo zorgen de knoppen die er vroeger voor zorgden dat we gemakkelijk overleefden in groepen, er tijdens de coronapandemie bijvoorbeeld voor dat we het zo moeilijk vinden om lange tijd alleen te zijn en om geen handen te schudden. We willen er weer op uit, écht sociaal contact maken en onze oude gewoontes weer oppakken. Zodra de omgeving en organisaties weer terug naar "normaal", zullen we dat ook doen.

Gedrag na corona

Het is dus de interactie tussen de doelgroep, de omgeving en organisaties die bepaalt welk gedrag we vertonen. Omdat de mens niet snel verandert, is het afhankelijk van hoe de omgeving na corona wordt ingericht en hoe organisaties daarmee omgaan of we ander gedrag gaan vertonen. Anders gezegd betekent dat ook dat we heel snel weer terugvallen in onze oude patronen, als de overheid en grote organisaties de omgevingen waarop ze invloed hebben niet veranderen. De interactie tussen de mens, omgeving en organisaties zijn dan immers weer hetzelfde.

Pech dus voor de mensen die graag thuis werken, of blij zijn dat we af zijn van dat handen schudden. Grote kans dat we oude gewoontes zoals elke dag naar kantoor rijden en handen schudden na corona weer snel oppakken. Echter, als organisaties er bijvoorbeeld voor kiezen om videobellen (op kantoor) ook na corona beter te faciliteren, dan kunnen veel onnodige kilometers en handdrukken bespaard worden. Het is dus aan organisaties om nu al te bedenken welke veranderingen ze na corona wél willen behouden, en om de situatie daarop aan te passen.