Nieuw onderzoek naar herbruikbare verpakkingen biedt richting aan duurzame transitie voedingsbranche
Bijgewerkt op: 6 jun.
Herbruikbare en hervulbare verpakkingen kunnen een duurzamer alternatief vormen voor wegwerpverpakkingen. De meeste consumenten en producenten staan positief tegenover hergebruik, maar de transitie staat nog in zijn kinderschoenen.
Daarom is Changing Ways in samenwerking met partners waaronder Nederland Schoon een onderzoek gestart naar consumentengedrag en hergebruik. Dit onderzoek geeft richting aan concrete stappen op het gebied van herbruikbare verpakkingen voor de Nederlandse levensmiddelenbranche. Wat is er nodig om daadwerkelijk tot hergebruik over te gaan? En hoe kunnen inzichten op het gebied van consumentengedrag eraan bijdragen om dit te realiseren?
In dit artikel vertellen Ingrid Goethart, Directeur a.i. van Nederland Schoon, en Julie de Vaan, Gedragsexpert en -onderzoeker bij Changing Ways waarom zij het onderzoek zijn gestart en wat het tot nu toe heeft opgeleverd.
Begin 2023 zijn jullie begonnen aan een onderzoek naar herbruikbare en hervulbare verpakkingen, waarom?
Julie: “We hebben de afgelopen jaren veel aandacht besteed aan afvalscheiding en recycling. Hervulbare verpakkingen zijn vaak nog duurzamer en dus een belangrijke ontwikkeling. Er komen ook steeds meer mogelijkheden. Consumenten staan er in principe positief tegenover, maar een echte gedragsverandering blijft vaak nog uit.
Producenten en retailers vragen zich vaak af wat ze kunnen doen om consumenten te stimuleren tot hergebruik, zonder dat dat ten kosten gaat van bijvoorbeeld hun tevredenheid of aankoopintentie. Een goed onderzoek naar consumentengedrag helpt om de ontwikkelingen op dit gebied te ondersteunen.”
Ingrid: “Sinds begin dit jaar heeft Nederland Schoon de opdracht om een plan uit te voeren met de volgende aandachtspunten:
Welke herbruikbare alternatieven zijn er beschikbaar voor het product,
Hoe wordt de consument hiervan bewust gemaakt
En welke maatregelen werken het beste voor welke doelgroepen en plekken waar het product milieuschade kan veroorzaken.
Door de uitvoering van dit plan kan er worden bijgedragen aan een toekomst waarin verpakkingen waardevoller worden, doordat ze kunnen worden hergebruikt als grondstof. Tevens voorkomen we schade aan het milieu.
Het ondersteunen van een project als dit past bij uitstek bij onze opdracht om het gebruik van herbruikbare alternatieven te stimuleren.”
Wat heeft het onderzoek tot nu toe opgeleverd?
Julie: “we hebben nu een heel goed beeld van hoe consumenten keuzes maken als het gaat om verpakkingen. En dus ook waar het mis kan gaan als het gaat om het hergebruiken van verpakkingen. Dat is onder andere afhankelijk van de doelgroep, de omgeving en om welke vorm van hergebruik het gaat. Maar de meeste consumenten staan op zich positief tegenover hergebruik. Of mensen dan ook daadwerkelijk verpakkingen willen, gaan en blijven hergebruiken? Dat is een ander verhaal.
Zodra mensen echt een keuze moeten maken, maken ze een afweging in hun hoofd. Vaak blijft hergebruik dan uit, omdat mensen het toch nog niet zo geschikt vinden. Ze denken dan bijvoorbeeld: “nee, dat is toch niks voor mij”, of: “dat is nu even niet zo handig”. Uiteindelijk kiezen ze dan toch vaak op basis van gewoontes of gemak, wat op dat moment het meest voor de hand liggend, handig of gemakkelijk is.
Daarbij vraagt het hergebruik van verpakkingen vaak best wel wat van de consument. Een of meerdere extra handelingen eigenlijk, zoals het (zelf) hervullen van een verpakking, het bewaren van een lege verpakking en deze vervolgens ook weer inleveren of meenemen. Er zijn best wel wat barrières om dat te doen. Uiteindelijk moeten we consumenten weten te activeren en het proces zo comfortabel mogelijk maken, zowel mentaal als fysiek. En mensen de kans geven om te wennen en het gedrag eigen te maken. Daar ligt een belangrijke rol en veel kansen voor bijvoorbeeld fabrikanten en retailers.”
Ingrid: “Er is bij veel consumenten een positieve houding ten opzichte van hergebruik. Dit wordt vooral gevoed vanuit negatief gevoel over de hoeveelheid wegwerpverpakkingen die we nu gebruiken. Maar dit betekent niet automatisch dat deze mensen dan ook massaal herbruikbare verpakkingen gaan gebruiken. Zowel voor de ongemotiveerde, als voor de al wel gemotiveerde consument, moeten we hergebruik zo gemakkelijk mogelijk maken. Bij het meenemen, hervullen en bewaren van de verpakkingen. Dat is essentieel.”
Wat betekent dat voor de praktijk? En hoe nu verder?
Ingrid: ”voor Nederland Schoon betekent dit dat wij de handvatten uit het onderzoek zullen gebruiken in onze communicatie, om zo effectief mogelijk consumenten te activeren om te kiezen voor herbruikbare en hervulbare verpakkingen. Daarnaast zullen wij de kennis uit het onderzoek delen met producenten en importeurs, zodat zij deze kennis kunnen toepassen voor hun producten of op hun verkooplocaties. Én vervolgens willen wij natuurlijk heel graag de ontwikkelingen en goede voorbeelden die hieruit voortkomen delen met de consumenten.”
Julie: “het gaat er dan wel om dat je goed kijkt naar verschillende kenmerken van de situatie. Wie is de doelgroep bijvoorbeeld? En hoe staat deze tegenover duurzaamheid en hergebruik? Maar ook om welk type en materiaal verpakking gaat het? Wat is de productcategorie? Wat is de locatie, de setting of het afzetkanaal? Al die zaken hebben invloed op hoe de keuze van de consument tot stand komt, en dus ook op hoe je kunt sturen op hergebruik.
Wat dat betreft blijft het toepassen van gedragsverandering dus maatwerk. Weet je hoe het zit met consumentengedrag in jouw situatie? Dan kun je vervolgens snel en gemakkelijk achterhalen wat de beste manieren of technieken zijn om hergebruik te stimuleren.”
Producenten en andere betrokken partijen in de voedingsbranche kunnen nu op basis van de resultaten en adviezen uit dit onderzoek serieus aan de slag met het stimuleren van hergebruik in de praktijk. Wil jij dit ook? Neem dan contact op met Changing Ways of Nederland Schoon. Zij delen graag meer over de resultaten van het onderzoek en wat dit voor jou of jouw organisatie kan betekenen.