De prijs van sigaretten verhogen? Dat werkt vooral om te voorkómen, niet om te genezen
Bijgewerkt op: 12 mei
Uit onderzoek blijkt: een forse verhoging van de accijns op tabak leidt er niet toe dat mensen stoppen met roken (NOS, 2021). Een tegenvaller voor de mensen die hoopten met deze maatregel sigaretten uit ons leven te bannen. Maar heeft het dan nog wel zin om de prijs van sigaretten te verhogen? Ja. Het werkt namelijk vooral goed om te voorkómen dat mensen starten met roken. We leggen het uit:
Een prijsverhoging lijkt dus niet effectief te zijn om mensen te helpen om te stoppen met roken. Dat komt omdat een grote groep rokers zich niet laat leiden door prijs bij het kopen en roken van sigaretten. Er zijn namelijk een heleboel andere zaken die hun keuze om te roken bepaalt. Denk bijvoorbeeld aan:
De voorkeur voor een directe beloning boven een lange termijn verstandige keuze: nu een sigaret gaat boven later meer geld overhouden
Gewoontes: na het boodschappen doen koop ik altijd een pakje sigaretten, na het eten rook ik er altijd een
Identiteit: ik ben en blijf nu eenmaal een roker
Sociale status: de mensen waar ik bij hoor of bij wil horen, staan allemaal buiten te roken, dus doe ik het ook
Zelfeffectiviteit: ik wil wel stoppen, maar dat lukt me toch niet
Een prijsverhoging gaat er helaas niet voor zorgen dat al deze knoppen geen invloed meer hebben. Mensen zullen door een prijsverhoging dus niet massaal stoppen met roken.
Maar een prijsverhoging heeft wél de potentie om te voorkómen dat mensen ermee beginnen. Mensen maken dan namelijk al vooraf aan het creëren van een voorkeur, gewoonte, identiteit, sociale status, of verslaving een kosten-baten afweging. En door een hogere prijs slaat deze veel vaker door in: de kosten zijn hoger dan de baten. Grote kans dus dat deze mensen niet beginnen met roken. Zo heeft het verhogen van de prijs van sigaretten in deze situatie dus wel degelijk effect.
Dat het in deze situatie vaak gaat om jongeren, maakt een prijsverhoging extra belangrijk. Jongeren zijn namelijk erg gevoelig voor de voorkeur voor een directe beloning, identiteit, sociale status en verslaving. Maar ook prijs is voor hen erg belangrijk, en dus een goede manier om de invloed van deze andere zaken tegen te gaan.
Bron:
NOS (2021). 'Helft rokers stopt pas als pakje sigaretten 60 euro kost'.