Om verspilling en vervuiling tegen te gaan, moeten we ervoor zorgen dat ons afval in de juiste afvalstroom terecht komt. Het is daarom belangrijk dat we ons afval op de juiste manier scheiden en inzamelen. In de daarvoor bestemde afvalbak dus, en niet op straat, in de natuur, of allemaal bij elkaar in dezelfde afvalbak. Alleen zo kan ons afval goed worden verwerkt, hergebruikt of gerecycled.
Maar wat bepaalt nou of mensen hun afval wel of niet op de juiste manier inleveren? En hoe kun je dit gedrag (richting de juiste afvalbak) sturen? Daarvoor zijn de volgende knoppen het aller belangrijkst. Weet je deze knoppen op de juiste manier te raken, dan kun je gedrag veranderen en ervoor zorgen dat mensen ook op lange termijn hun afval op de juiste manier weggooien.
Houding ten opzichte van afvalinzameling en afvalscheiding
Hoe staan mensen tegenover het op de juiste manier inleveren van afval? En hoe belangrijk is dit voor ze? Dat ligt bijvoorbeeld aan persoonlijke normen en of mensen zich bewust zijn van de problemen die veroorzaakt worden door het niet op de juiste manier inleveren van afval.
Motivatie en commitment
Zijn mensen op het moment van keuze gemotiveerd genoeg om hun afval ook daadwerkelijk op de juiste manier weg te gooien? Voelen zij zich bijvoorbeeld verantwoordelijk genoeg? En verwachten zij zelf op korte termijn iets van hun gedrag te merken?
Norm
Welke norm heerst er met betrekking tot afvalinzameling en -scheiding? Is of lijkt het dus normaal om afval op de juiste manier weg te gooien? Bijvoorbeeld als heel duidelijk is wat de meeste mensen doen en wat er van mensen verwacht wordt.
Imago en identiteit
Past het gewenste gedrag wel of niet bij je identiteit? Gaat het gewenste gedrag ten kosten van je imago, of komt het je imago juist ten goede? Dit is vooral van belang in publieke situaties.
Effectiviteit, controle en haalbaarheid
Hebben mensen het gevoel dat ze in staat zijn om het gewenste gedrag te vertonen? Dat ze er controle over hebben? En dat het haalbaar is? Dat ligt er bijvoorbeeld aan hoe gemakkelijk afval scheiden is, hoe duidelijk het is wat er van mensen verwacht wordt, en of belangrijke organisaties zich actief inzetten op het gebied van afvalscheiding.
Deze knoppen bepalen of mensen hun afval wel of niet op de juiste manier weer inleveren. Lukt het je om deze op de juiste manier te raken, dan kun je afvalinzameling en afvalscheiding stimuleren. Hoe keuzes precies tot stand komen, welke knoppen doorslaggevend zijn, en hoe je deze knoppen het beste kunt indrukken, dat ligt aan de situatie. Bijvoorbeeld aan je doelgroep, de omgeving, wie jij bent als organisatie, en welk gedrag je specifiek wil uitlokken. Wil je effectief afvalinzameling en afvalscheiding stimuleren, kijk dan specifiek in jouw situatie hoe je het beste de juiste knoppen kunt raken.